Dorps- en buurthuizen spelen een onmisbare rol in het leefbaar houden van dorpen, wijken en buurten. Daarnaast vervullen deze gebouwen en de mensen die erin werken een belangrijke zorgfunctie. Omdat we bij Fonds Nieuwe Doen geloven in de kracht van projecten op het gebied van leefbaarheid en zorg en helpen we graag met de aankoop, verbouwing, verduurzaming of inrichting van een dorpshuis. In dit artikel lees je waarom wij buurthuizen en dorpshuizen zo belangrijk vinden en hoe wij met financiering projecten op dit gebied steunen.
Wat is een dorpshuis of buurthuis en wat wordt er gedaan?
Dorpshuizen (in dorpen) en buurthuizen (in delen van steden) zijn zogenaamde gemeenschapshuizen. Het zijn multifunctionele locaties waar mensen uit alle lagen van de bevolking terecht kunnen. Wat je in kleine dorpen ziet is dat het dorpshuis vaak de enige openbare ruimte is waar mensen terecht kunnen. Het gebouw vervult tal van functies, zoals een plek om koffie te drinken, als kantine voor verenigingen, als stemlokaal, als priklocatie, dagopvang, voorlichtingslocatie en regelmatig huist er ook een huisarts en een tandarts.
In het verleden waren met name buurthuizen in de steden, en in mindere mate de dorpshuizen, in het bezit van de gemeente. Dit waren toen ook gebouwen met een veelheid aan maatschappelijke functies. In de jaren negentig werd hierop echter flink bezuinigd en kwamen veel dorpshuizen in privébezit. Het werden dan simpelweg zaaltjes en ruimtes die verhuurd werden. Niet goed voor de leefbaarheid! Het afgelopen decennia zijn de echte dorpshuizen gelukkig weer aan een opmars bezig. Bewoners nemen nu zelf het heft in handen. Ze richten bijvoorbeeld een stichting op waarmee ze een dorpshuis kopen, beheren en uitbaten. Een goede zaak, want het hebben van zo’n plek is om verschillende redenen ontzettend belangrijk voor een dorp.
Ontmoetingsplek
Omdat buurthuizen en dorpshuizen een groot aantal functies vervullen, zijn het bij uitstek locaties waar mensen elkaar ontmoeten. Verenigingen en andere partijen delen dezelfde ruimtes. Dit leidt automatisch tot contact tussen mensen die elkaar normaal gezien weinig tegen zouden komen en bevordert de sociale samenhang en de leefbaarheid van dorpen en wijken aanzienlijk. Dit effect wordt nog eens versterkt wanneer de ontmoetingsplek wordt gerund door een coöperatie of een stichting met lokale vrijwilligers, omdat dorps- of buurtbewoners hierin actief samenwerken aan de leefbaarheid. Daarnaast kunnen in een dorpshuis activiteiten worden georganiseerd met als expliciet doel elkaar te ontmoeten, zoals sport- en spelactiviteiten.
Informatie en advies
Naast het elkaar kunnen ontmoeten bieden dorpshuizen ook een perfecte plek voor (gemeentelijke) overheden om burgers te informeren, adviseren en ondersteunen. In het dorpshuis kunnen bijvoorbeeld voorlichtingsavonden worden georganiseerd over bouwplannen of andere lokale kwesties. Ook kiezen gemeenten er steeds vaker voor om loketten te openen in gemeenschapshuizen, dichtbij de bewoners. Denk aan Jeugdzorg- of Wmo-loketten.
Ondersteuning voor mantelzorgers en vrijwilligers
In dorpshuizen werken veel vrijwilligers en worden vaak dagbestedingsactiviteiten voor ouderen en mensen met een beperking georganiseerd. Een dorpshuis heeft op deze manier dus een belangrijke functie in het ondersteunen van het werk van vrijwilligers. Het biedt hen een plek om hun activiteiten te kunnen uitvoeren. Mantelzorgers profiteren op hun beurt van dagbesteding, omdat zij op deze manier de zorg (tijdelijk) kunnen overdragen en dus ontlast worden.
Bevordering van de zelfredzaamheid
Met het aanbieden van (professionele) dagopvang, maaltijddiensten of algemene activiteiten voor alle bewoners, wordt ook de zelfredzaamheid van ouderen en mensen met een beperking vergroot. Deze mensen zijn vaak in belangrijke mate afhankelijk van hun mantelzorger(s) en professionele zorgverlening. Wanneer zij terecht kunnen bij de dagbesteding, deel kunnen nemen aan activiteiten en regelmatig bij het dorpshuis terecht kunnen voor een maaltijd of koffie en thee, zijn ze minder afhankelijk van persoonlijke zorg. Dat ontlast niet alleen de (mantel)verzorgers en zorgprofessionals, maar zorgt er ook voor dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen wonen. En als mensen langer thuis kunnen wonen met minder (kostbare) zorg, dan profiteren we daar als hele maatschappij van!
Fonds Nieuwe Doen steunt dorps- en buurthuizen
Diverse buurt- en dorpshuizen in de provincie Groningen zijn al (mede) door financiering van Fonds Nieuwe Doen tot stand gekomen, verduurzaamd en/of behouden gebleven. Een mooi voorbeeld van een project dat wij steunen is De Holm in Den Andel. Hier werd een voormalig schoolgebouw door lokale initiatiefnemers omgebouwd tot een multifunctioneel centrum en een broedplaats voor werken, leren, zorgen en meedoen. Er zijn onder meer een winkeltje voor tweede kans producten met een koffietafel waar flink gebrainstormd kan worden, een educatief programma over de geschiedenis van de streek en er worden workshops en yogalessen gegeven. Het project heeft de leefbaarheid van het dorp enorm vergroot en daar zijn ook wij ontzettend blij mee!
Hebben jullie ook een goed idee voor het realiseren, verbouwen of verduurzamen van een dorps- of buurthuis in de provincie Groningen? Dan is de kans groot dat wij jullie willen helpen met het rondkrijgen van de financiering. Kijk hier eens voor meer informatie over onze leningen.
